Rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa maszyn

Dyrektywa 2006/42/WE (zwana dalej „Dyrektywą maszynową”) określa wymagania odnoszące się do maszyn i powiązanych wyrobów oraz komponentów. Wymagania obejmują cele bezpieczeństwa w zakresie projektowania i produkcji maszyn, wymogi etykietowania oraz mające zastosowanie procedury oceny zgodności. Dyrektywa maszynowa określa również obowiązki producentów, importerów i dystrybutorów.

Jeżeli produkujesz, importujesz lub dystrybuujesz maszyny lub inne produkty objęte zakresem niniejszego prawodawstwa, jesteś zobligowany spełnić wymagania dyrektywy maszynowej. Należy również przestrzegać krajowych przepisów ustawowych i wykonawczych w państwach członkowskich, które wdrażają dyrektywę maszynową.

Materiał ten służy wyłącznie celom informacyjnym i nie należy go traktować jako alternatywy dla porady prawnej. Zachęcamy do skonsultowania się z radcą prawnym w razie wszelkich obaw dotyczących przepisów ustawowych i wykonawczych związanych z produktem.

Do jakich produktów ma zastosowanie dyrektywa maszynowa?

Dyrektywa maszynowa ma zastosowanie do maszyn, wyposażenia wymiennego, elementów bezpieczeństwa, osprzętu do podnoszenia, łańcuchów, lin i pasów, odłączalnych urządzeń do mechanicznego przenoszenia napędu oraz maszyn nieukończonych.

Dyrektywa maszynowa szeroko definiuje pojęcie „maszyny”. Jeśli nie masz pewności, czy produkt spełnia definicję maszyny, skontaktuj się z odpowiednim ekspertem lub zasięgnij porady prawnej.

Istnieje szereg wyjątków od dyrektywy maszynowej, w tym na przykład niektóre urządzenia elektryczne wchodzące w zakres dyrektywy niskonapięciowej i niepodlegające dyrektywie maszynowej (np. urządzenia gospodarstwa domowego przeznaczone do użytku domowego), maszyny do specjalnego użytku na terenach targowych i/lub parków rozrywki.

Kogo dotyczą zobowiązania wynikające z dyrektywy maszynowej?

Dyrektywa maszynowa określa obowiązki producentów maszyn i upoważnionych przedstawicieli.

• Jesteś producentem, jeśli samodzielnie projektujesz i/lub produkujesz maszyny lub maszyny nieukończone i jesteś odpowiedzialny za zgodność maszyn lub maszyn nieukończonych w celu oferowania ich na sprzedaż lub dostawę w UE, pod nazwą własną lub znakiem towarowym lub do własnego użytkowania.
• Jesteś również uważany za producenta, jeśli oferujesz maszyny lub maszyny nieukończone na sprzedaż lub dostawę w UE lub oddajesz je do użytku, a w łańcuchu dostaw nie ma kogoś nad Tobą, kto spełnia powyższą definicję. Może to obejmować importerów lub dystrybutorów.
• Jesteś upoważnionym przedstawicielem, jeżeli producent maszyn udzielił Ci pisemnego upoważnienia do wykonania w jego imieniu wszystkich lub części obowiązków i formalności związanych z dyrektywą maszynową.

Jakie są kluczowe wymagania dyrektywy maszynowej?

Deklaracja zgodności i oznakowanie CE:

Obowiązki producentów lub upoważnionych przedstawicieli obejmują:

• Zapewnienie, że maszyny spełniają odpowiednie zasadnicze wymagania w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa określone w załączniku I do dyrektywy maszynowej.
• Zapewnienie dostępności dokumentacji technicznej (załącznik VII część A).
• Dostarczanie niezbędnych informacji, takich jak instrukcje.
• Przeprowadzenie odpowiedniej procedury oceny zgodności.
• Sporządzenie deklaracji zgodności WE i zapewnienie, że jest ona dołączona do maszyny.
• Umieszczenie oznakowania CE w sposób widoczny, czytelny i trwały na maszynie.

W przypadku, gdy zastosowanie mają inne dyrektywy w sprawie oznakowania CE, oznakowanie powinno wskazywać, że maszyna spełnia również odpowiednie przepisy tych innych dyrektyw.

Producenci i upoważnieni przedstawiciele muszą przechowywać kopię dokumentacji technicznej i deklaracji zgodności przez okres 10 lat po zaoferowaniu maszyny na sprzedaż lub dostawę w UE.

Etykietowanie i informacje:

Producenci lub upoważnieni przedstawiciele muszą zapewnić, że maszyny posiadają następujące oznaczenia:

• nazwa firmy, pełny adres producenta oraz, w stosownych przypadkach, własny upoważniony przedstawiciel;
• oznaczenie maszyny;
• oznaczenie serii lub typu;
• numer seryjny, jeżeli dotyczy;
• rok budowy (rok, w którym zakończony jest proces produkcyjny);
• pełne informacje istotne dla typu maszyny i niezbędne do bezpiecznego użytkowania;
• oznakowanie CE.

Ponadto do maszyn muszą być dołączone właściwe instrukcje i deklaracja zgodności, które powinny być w języku urzędowym Wspólnoty lub językach państw członkowskich, w których są oferowane na sprzedaż lub dostawę i/lub oddane do użytku.

Czy istnieją obowiązki dla importerów i dystrybutorów maszyn?

Definicja „producenta” na mocy dyrektywy maszynowej jest szeroka, a zatem powyższe obowiązki mogą mieć zastosowanie do tych, którzy importują/dystrybuują maszyny w UE w przypadku, gdy nie ma innej osoby, która projektuje i/lub produkuje maszyny i byłaby odpowiedzialna za zgodność maszyny.

W tym przypadku w niebieskim przewodniku Komisji Europejskiej dotyczącym wdrażania przepisów UE dotyczących produktów stwierdza się, że stosuje się go do dyrektywy maszynowej. W zakresie, w jakim dyrektywa maszynowa nie zawiera szczegółowych przepisów, importerzy i dystrybutorzy będą mieli obowiązki wynikające z nowych ram prawnych, w szczególności na mocy decyzji 768/2008.

W przypadku importerów obowiązki obejmują następujące zapewnienia:

• Właściwa procedura oceny zgodności została przeprowadzona przez producenta, producent sporządził dokumentację techniczną, a maszyna posiada oznakowanie CE.
• Produkt zawiera instrukcje i informacje dotyczące bezpieczeństwa wskazujące nazwę importera, zarejestrowaną nazwę handlową lub zarejestrowany znak towarowy oraz adres, pod którym można się z nim skontaktować, na produkcie lub w przypadku gdy nie jest to możliwe, na jego opakowaniu lub w dokumencie towarzyszącym produktowi.
• Produktowi towarzyszą instrukcje i informacje dotyczące bezpieczeństwa w języku łatwo zrozumiałym dla konsumentów i innych użytkowników końcowych, określonym przez dane państwo członkowskie.
• Podczas gdy ponoszą oni odpowiedzialność za maszyny, warunki ich przechowywania lub transportu nie zagrażają ich zgodności z zasadniczymi wymaganiami.

W przypadku dystrybutorów może to obejmować:

• Działanie z należytą starannością w odniesieniu do obowiązujących wymagań.
• Zweryfikowanie, czy produkt jest opatrzony wymaganym oznakowaniem lub oznakowaniami zgodności; czy towarzyszą mu wymagane dokumenty, instrukcje i informacje dotyczące bezpieczeństwa w języku, który może być łatwo zrozumiały dla konsumentów i innych użytkowników końcowych w państwie członkowskim, w którym produkt ma być udostępniony na rynku; oraz czy producent i importer spełnili wymagania dotyczące danych producenta/importera oraz ocen zgodności.
• Zapewnienie, że podczas gdy ponoszą oni odpowiedzialność za maszyny, warunki ich przechowywania lub transportu nie zagrażają ich zgodności z zasadniczymi wymaganiami.

Ponadto wytyczne dyrektywy maszynowej stanowią, że importerzy i dystrybutorzy maszyn muszą zapewnić przekazanie instrukcji użytkownikowi.

Co zrobić, jeśli maszyna nie jest zgodna z dyrektywą maszynową?

W przypadku gdy oznakowanie maszyny nie jest zgodne z dyrektywą maszynową, producent lub upoważniony przedstawiciel jest zobowiązany do doprowadzenia do zgodności produktu i zaprzestania naruszania przepisów. Jeżeli niezgodność utrzymuje się, państwo członkowskie odpowiednio zareaguje w celu ograniczenia lub zakazania wprowadzania do obrotu danego produktu lub zapewnienia jego wycofania z obrotu.

Zgodnie z decyzją 768/2008 importerzy i dystrybutorzy powinni:

• Natychmiast podjąć środki naprawcze niezbędne do zapewnienia zgodności maszyn, wycofania lub wycofania ich z eksploatacji, stosownie do okoliczności.
• Poinformować właściwe organy w przypadku, gdy produkt stwarza zagrożenie oraz podać szczegółowe informacje, w szczególności na temat niezgodności oraz wszelkich podjętych środków naprawczych.
• Na uzasadniony wniosek przedstawić właściwemu organowi krajowemu wszelkie informacje i dokumentację w formie papierowej lub elektronicznej, niezbędne do wykazania zgodności produktu.

Informacje dodatkowe

Zachęcamy do odwiedzenia strony internetowej Komisji Europejskiej, aby uzyskać więcej informacji na temat dyrektywy maszynowej:

https://ec.europa.eu/growth/sectors/mechanical-engineering/machinery_pl

https://ec.europa.eu/docsroom/documents/24722/attachments/1/translations/en/renditions/native